آزمایش ازدواج به مجموعهای از آزمایشها و بررسیهای پزشکی گفته میشود که پیش از ازدواج انجام میشود تا از سلامت جسمانی و ژنتیکی زوجین اطمینان حاصل شود و احتمال بروز بیماریهای ژنتیکی یا انتقال بیماریهای عفونی به همسر و فرزندان آینده کاهش یابد. این آزمایشها در بسیاری از کشورها و فرهنگها به عنوان یک قسمت ضروری از فرآیند ازدواج محسوب میشوند.
موارد معمولی که در آزمایش ازدواج بررسی میشود شامل:
آزمایشهای خونی:
تعیین گروه خونی و فاکتور Rh
بررسی وجود بیماریهایی مانند تالاسمی، سیفلیس، هپاتیت B و C، و HIV
آزمایش ژنتیکی:
بررسی وجود ژنهای مسبب بیماریهای ژنتیکی مانند تالاسمی، فیبروز کیستیک، و سایر بیماریهای ارثی
آزمایشهای دیگر:
بررسی سلامت عمومی فرد از نظر بیماریهای مزمن مانند دیابت و فشار خون
مشاوره ژنتیک در صورت نیاز
هدف اصلی از انجام این آزمایشها، پیشگیری از مشکلات سلامتی در آینده و اطمینان از سلامت جسمی و روانی زوجین است. همچنین، این آزمایشها به زوجین این امکان را میدهند که تصمیمات آگاهانهتری در مورد آینده خود و فرزندانشان بگیرند.
اهمیت آزمایشات قبل ازدواج

آزمایشات قبل ازدواج به تست هایی گفته می شود که برای انجام عقد محضری یا همان ازدواج داعم ضروری است . در واقع در قانون و مقررات بیشتر کشور ها افرادی که می خواهند با هم زندگی مشترک قانونی داشته باشند پیش از ثبت آن باید توسط متخصصان رشته های خاصی مورد بررسی قرار بگیرند و در صورتی که مانعی نباشد عقد محضری انها صورت گیرد
از جمله موارد مهم آزمایشات پزشکی قبل ازدواج می باشد .هدف از انجام این بررسی ها تشخیص سلامت کامل زوجین می باشد
در کشور ما انجام تست های پیش از عقد بسیار محدود و منحصر به چند آزمایش بیشتر نیست که در برخی کشور های توسعه یافته بررسی ها فراتر شده و انجام معاینات مختلف بر روی زن و مرد وسعت می یابد
از جمله آزمایشاتی که در کشور ما برای انجام عقد محضری ضررورتی ندارد می توان به تست های روانشناسی و یا ژنتیکی اشاره کرد که البته پیشنهاد می گردد اگر برای مزدوج شدن اقدام می کنید حتما به فکر انجام آنها باشید
این تست ها می تواند آینده زندگی مشترک و فرزند شما را بسیار تحت تاثیر قرار دهد
انواع آزمایشات قبل از ازدواج
همانطور که در بالا اشاره شد آزمایشات پیش از انجام عقد و رسمی شدن ازدواج به دو گروه اجباری و غیر ضروری تقسیم می شود
منظور از آزمایشات ضروری تست هایی هستند که زوجین برای انجام آنها به مراکز مورد تایید و آزمایشگاه های معتمد انجام اعتیاد مراجعه کرده و نتیجه ان را بصورت مکتوب و قانونی به محضر تحویل دهند اما آزمایشات غیر ضروری به دلخواه اشخاص انجام میگیرد.
آزمایشات ضروری قبل از ازدواج
هنگامی که برای تعیین رمان عقد به دفاتر رسمی ثبت ازدواج مراجعه می کنید درخواست آزمایشی در قالب نامه رسمی به شما تحویل داده می شود و شما ملزم هستید قبل از انجام عقد دائم موافقت آزمایشگاه را به دفترخانه تحویل دهید
بیشتر بخوانید چرا معتادان قهوه میخورند ؟
- آزمایش بررسی عمومی خون
- آزمایشات ژنتیکی قبل ازدواج
- آزمایشات عدم اعتیاد به مواد مخدر
آزمایش خون نامزدی
آزمایش خون نامزدی یک ارزیابی برای شمارش کامل خون ( CBC )، آنالیز کامل ادرار و اسمیرهای خون محیطی برای بررسی سلول های نرمال و غیرنرمال.
زوجین بصورت اختیاری برای این تست به آزمایشگاه مراجعه می کنند و البته نکاتی که حائظ اهمیت هست شامل بررسی های
- شرایط کم خونی و تالاسمی
- بیماری های مقاربتی
- اعتیاد
- آزمایش های ژنتیک
- تست باروری
می باشد که معمولا تمامی این موارد انجام نشده و تنها به بررسی تالاسمی می پردازند
آزمایش گروه خونی (ABO-RH) برای بررسی زنان RH– و مشاوره دادن به آن ها درمورد خطرات احتمالی حاملگی از جمله این تست ها می باشد که با نمونه گیری خون از دو فرد حاضر در یک مرحله بررسی و انجام می گردد.
در مورد این تست نگران بحث تست مواد مخدر نباشید چون این آزمایش در آزمایش خون نامزدی انجام نمی شود اما ممکن است هر یک از دو طرف خانواده عروس یا داماد به خواست خود در خواست بررسی وضعیت اعتیاد فرد را انجام دهند
آزمایش های ژنتیک

آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج معمولا براساس نژاد و فرهنگ است. بسته به سابقه خانوادگی و اجداد زوجین و اینکه آیا باهم فامیل هستند یا خیر مشاوره ژنتیک در صورت نیاز آزمایش های مختلفی برای بررسی اختلالات ژنتیکی صورت می گیرد.
در صورتی که زوجین با هم رابطه فامیلی داشته باشند و یا سابقه بیماری خاصی در خانواده هایشان وجود داشته باشد انجام بررسی ژنتیکی و مشورت با فرد متخصص الزامی است. به دلیل شیوع بالای برخی از بیماری های ژنتیکی در ایران، امروزه مشاوره ژنتیک پیش از ازدواج به امری اجباری تبدیل شده است.
یكی از شایع ترین اختلالات ارثی، بیماری سلول داسی است كه یک اختلال خونی بوده و منجر به كم خونی، ضعف سیستم ایمنی بدن و سایر عوارض سلامتی در فرد مبتلا می شود. غربالگری زوجین برای این بیماری طی غربالگری و آزمایش قبل از ازدواج می تواند بررسی شود
یک اختلال ژنتیکی دیگر به نام تالاسمی است که می تواند در طی آزمایش ژنتیک زوجین مورد غربالگری قرار گیرد. این وضعیت ممکن است منجر به ناهنجاری استخوان، مشکلات کبدی و کم خونی در نوزاد شود. در برخی موارد، ممکن است نوزادی با این اختلال حتی زنده نماند.
سایر اختلالات غربالگری شده در آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج عبارتند از: فیبروز کیستیک (بیماری تهدید کننده زندگی که باعث آسیب ریه و مشکلات گوارشی می شود)، بیماری تی ساکس (اختلال در سیستم عصبی مرکزی که معمولاً کشنده است) و سندرم X شکننده (مشکلات رشد، از جمله اختلالات یادگیری و عقب ماندگی ذهنی، با یک زمینه قومی خاص ارتباط ندارد).
بیشتر بخوانید دوغ برای ترک اعتیاد
اگرچه بسیاری از بیماری های ژنتیکی مغلوب دیگر نیز وجود دارد، اما به طور معمول بررسی نمی شوند زیرا بسیار بسیار نادر هستند و در صورت داشتن سابقه خانوادگی مورد غربالگری قرار می گیرند.
آزمایش اعتیاد قبل ازدواج
آزمایش اعتیاد قبل ازدواج باید توسط آزمایشگاه دولتی معتمد انجام شود و هر دو شخص چه پسر چه دختر باید برای مشخص شدن عدم مصرف مواد مخدر تست اعتیاد بدهند
وقتی آمار ابتلا به تست اعتیاد اعلام میشود میتوان به این نتیجه رسید که این مشکل گریبان شمار قابل توجهی از مردم را گرفته و البته مصایب زیادی را نیز برای آنان به وجود آورده است. به همین خاطر است که یکی از پیش زمینههای انعقاد قرارداد ازدواج را پاکی زوجین از مصرف به مواد مخدر و تشخیص اعتیاد قبل ازدواج می تواند از پاشیدگی زندگی در آینده جلوگیری کند
برای اینکار هنگام مراجعه به آزمایشگاه کنار نمونه خون از فرد نمونه ادرار نیز دریافت می شود و سپس تا پایان انجام مراحل و گذراندن کلاس اموزشی پاسخ آنها ارائه می گردد
برای انجام این آزمایش نمونه ادرار از هر دو نفر گرفته می شود. از مصرف بعضی از داروها مانند دارو های کدئین دار از یک هفته قبل از انجام آزمایش خودداری کنید.
درصورتیکه داروی خاصی مصرف می کنید حتما قبل از انجام آزمایش با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت امکان از چند روز قبل از انجام این تست مصرف آن را متوقف کنید.
بیشتر آزمایش انجام شده ازدواج شامل آزمایش تریاک ، آزمایش اعتیاد شیشه و در مراکزی آزمایش متادون و آزمایش حشیش نیز انجام می شود
در صورت مثبت شدن این تست ها و در صورتی که فرد اقدام به اعتراض کند نمونه ها در آزمایش تفکیکی اعتیاد نیز بررسی خواهد شد.

آزمایش غربالگری تالاسمی
آزمایش تالاسمی یکی از مهم ترین آزمایشهای قبل از ازدواج است. بیشتر افراد مبتلا، بدون علامت خاصی ناقل این بیماری هستند و زمانی ممکن است ناقل بودن والدین مشخص شود که نوزاد آنها مبتلا به تالاسمی ماژور با علائم خطرناک و مرگبار شوند.
لذا برای پیشگیری از تولد فرزندان مبتلا به تالاسمی ماژور افراد باید قبل از ازدواج آزمایش دهند. در این آزمایش MCV و MCH گلبولهای قرمز بررسی میشود و در صورت غیر نرمال بودن از خانم نیز نمونه گیری میشود و درخواست آزمایش CBC میشود.
به این منظور، یک آزمایش CBC از نمونه خون گرفته شده از آقایان انجام میشود. در صورت غیرطبیعی بودن MCV (حجم گلبولهای قرمز) و MCH (غلظت هموگلوبین خون) به زوجین قرص آهن تجویز میشود و بعد از چند هفته آزمایش تکرار میشود.